Niezłożenie wniosku o upadłość firmy

Niezłożenie wniosku o upadłość firmy jest, niestety, częstą regułą, która ma później przełożenie na dalszy byt przedsiębiorcy lub reprezentanta zadłużonej spółki. Mając na uwadze to, że ustawodawca nakreślił termin do złożenia wniosku o upadłość firmy, pasywność w tym zakresie, która nierzadko jest uzasadniona próbami ratowania przedsiębiorstwa, nie przynosi żadnego pożytku. Co gorsza, prowadzi do kolejnych problemów.

Kiedy i jak należy złożyć wniosek o upadłość firmy?

Dłużnik powinien pamiętać, że jest zobligowany do złożenia wniosku o upadłość w terminie 30 dni od momentu powstania stanu niewypłacalności. Ta z kolei jest definiowana dwojako i zależy od formy prawnej przedsiębiorstwa.

Niewypłacalność płynnościowa

Polega ona na utracie zdolności do spłaty wymagalnych zobowiązań pieniężnych. W przypadku braku jednoznacznego momentu utraty zdolności można posiłkować się domniemaniem, które to zakłada że doszło do utraty zdolności, jeśli zaległości w spłatach przekraczają 3 miesiące.

Niewypłacalność na skutek nadmiernego zadłużenia

Ta z kolei oznacza, że dłużnik jest niewypłacalny, gdy wartość zobowiązań jest wyższa niż wartość posiadanego majątku, a stan ten trwa co najmniej 24 miesiące. Niewypłacalność na skutek nadmiernego zadłużenia dotyczy jednak tylko spółek prawa handlowego (np. spółki z o.o. lub spółki jawnej).

Utrata zdolności do regulowania zobowiązań nie jest jedyną przesłanką do ogłoszenia upadłości. Dodatkowo, dłużnik powinien wykazać, że:

• występuje wobec niego tzw. wielość wierzycieli (co najmniej dwóch różnych);
• posiada majątek wystarczający na koszty postępowania upadłościowego i częściową spłatę wierzycieli.

Zasadniczo, wniosek o ogłoszenie upadłości firmy powinien zostać złożony do właściwego sądu rejonowego, w którym znajduje się wydział gospodarczy ds. upadłościowych. Na dzień dzisiejszy wnioski winny być składane za pomocą Krajowego Rejestru Zadłużonych.

Niepodjęcie odpowiednich działań we właściwym czasie zmierza zatem do kolejnych konsekwencji. Jakich?

Odpowiedzialność odszkodowawcza

Niezłożenie wniosku o upadłość firmy może skutkować ponoszeniem odpowiedzialności odszkodowawczej, która wynika z art. 21 ust. 3 ustawy Prawo upadłościowe.

W tym zakresie stosowane jest domniemanie zakładające, że wartość szkody wynosi równowartość wierzytelności. Na szczęście, dłużnik może uwolnić się od tejże odpowiedzialności w przypadku gdy:

a) wierzyciel nie poniósł szkody w związku z brakiem zapłaty;

b) dłużnik uzyskał postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego lub doszło do zatwierdzenia układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu w terminie przewidzianym do złożenia wniosku o upadłość firmy;

c) wniosek o upadłość firmy został złożony w terminie.

Odpowiedzialność za długi spółki z o.o.

Bardzo popularną konsekwencją, jedynie dla członków zarządu spółki z o.o., jest odpowiedzialność wynikająca z art. 299 Kodeksu spółek handlowych. Zgodnie z treścią tegoż przepisu, jeśli egzekucja względem spółki okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za długi spółki.

Na szczęście dla zarządów zadłużonych spółek, tym przypadku również można skorzystać z tzw. przesłanek egzoneracyjnych, które umożliwiają uniknięcie tejże odpowiedzialności. Są one tożsame z tymi, które występują przy odpowiedzialności odszkodowawczej opisanej wyżej.

Brak miłosierdzia ze strony urzędu skarbowego, czyli odpowiedzialność podatkowa

W tym przypadku skutki niezłożenia wniosku o upadłość kierowane są do członków zarządu spółki z o.o., a także spółki akcyjnej. Zgodnie z treścią art. 116 Ordynacji podatkowej, do pociągnięcia do odpowiedzialności za długi podatkowe konieczna jest wcześniejsza bezskuteczna egzekucja (w całości lub części) z majątku spółki.

Dodatkowo, odpowiedzialnością można obciążyć jedynie te osoby, które piastowały funkcję w zarządzie w momencie upływu terminu do zapłaty podatku.

Odpowiedzialność karna kolejnym straszakiem

Kodeks spółek handlowych przewiduje odpowiedzialność karną członka zarządu spółki kapitałowej oraz likwidatorów spółek handlowych, gdy nie dojdzie do złożenia wniosku o upadłość firmy mimo wystąpieniu ku temu podstaw.

Szerzej na temat odpowiedzialności karnej za brak wniosku o upadłość spółki

Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej i zasiadania w organach spółek

Ostatnią już konsekwencją niezłożenia wniosku o upadłość firmy jest ewentualny zakaz prowadzenia działalności gospodarczej we własnym imieniu oraz zasiadania w organach m.in. spółek prawa handlowego. Należy również nadmienić, że zakaz ten może trwać od 1 roku do 10 lat.

Konsekwencją orzeczenia zakazu jest też wpis do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych prowadzonego przez Krajowy Rejestr Sądowy.

Tytułem końca, warto jednak pamiętać, że osoby obciążone długami choćby spółki z o.o. mogą upatrywać ratunku ogłaszając upadłość konsumencką. W ramach tegoż postępowania możliwe jest uzyskanie oddłużenia i uwolnienia się od wszelakich zobowiązań pieniężnych (wyjątkiem są m.in. alimenty).

Sprawdź czym jest upadłość konsumencka!