Wierzyciele w upadłości konsumenckiej

Wierzyciele w upadłości konsumenckiej swojego dłużnika odgrywają istotną rolę. Ich aktywność może bezpośrednio przekładać się na sposób w jaki sąd i syndyk będą prowadzić postępowanie upadłościowe. Zagadnienia często pomijane, ponieważ większość opracowań w internecie skupia się głównie na upadłym. Jakie zatem wierzycielom przysługują uprawnienia w związku z upadłością konsumencką ich dłużnika? Omówienie wybranych zagadnień, przydatnych wierzycielom i upadłym, poniżej!

Wierzyciele a upadłość konsumencka

O ogłoszeniu upadłości konsumenckiej dłużnika wierzyciele dowiadują się w zasadzie jako ostatni. Najpierw to przecież sam dłużnik podejmuje decyzję o tym, aby ogłosić upadłość. Potem wiedzę w tym zakresie poweźmie sąd, który otrzyma wniosek złożony przez dłużnika. Z dniem ogłoszenia upadłości niezwłocznie informowany jest syndyk, który zawiadamia wszystkich zainteresowanych. Wśród nich będą m.in. wierzyciele, komornik, czy urząd skarbowy.

Jeśli dłużnik, w okresie oczekiwania na rozpoznanie wniosku, nie poinformuje wierzycieli o upadłości konsumenckiej, to będą oni całkowicie nieświadomi, że dłużnik z takim wnioskiem wystąpił. Jako, że obowiązku informowania o złożeniu wniosku do sądu nie ma, to część dłużników niespecjalnie ma ochotę komunikowania o tym fakcie wierzycielom. Ma to swoje plusy i minusy. Część z nich niekiedy intensyfikuje windykację. Pozostali wręcz odwrotnie.

Skarga pauliańska jako sposób na dłużnika

Pierwsze zadanie wierzyciela po ogłoszeniu upadłości

W momencie wydania postanowienia o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej dochodzi do wskazania osoby syndyka. Jedną z pierwszych jego czynności jest dokonanie obwieszczenia w MSiG o upadłości. Z punktu widzenia wierzyciela publikacja obwieszczenia jest sygnałem do tego, aby przystąpił do działania. Kolejnym jest bezpośrednie zawiadomienie otrzymane drogą pocztową.

Co do zasady, wierzycielom nie przysługuje możliwość wniesienia zażalenia na postanowienie sądu o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej. Istnieje jedynie możliwość kwestionowania postanowienia w zakresie jurysdykcji polskiego sądu.

Wraz z dokonanym obwieszczeniem w MSiG wierzycielom zaczyna coraz szybciej tykać zegar do tego, aby zgłosili swoje wierzytelności. Mają bowiem na to jedynie 30 dni.

Czemu zgłoszenie wierzytelności przez wierzyciela w upadłości konsumenckiej jest istotne?

W związku z nowelizacją prawa upadłościowego doszło do zmiany sposobu zgłaszania wierzytelności. Od 24 marca 2020 r. kierowane są one bezpośrednio na adres syndyka, a nie sądu jak miało to miejsce wcześniej.

Zgłoszenie powinno być dokonane na formularzu urzędowym z zachowaniem wymogów określonych w art. 239 i 240 PU. Należy bowiem pamiętać, że zgłoszenia podlegają późniejszej weryfikacji. Niepoprawnie złożone będą podlegały zwrotowi lub syndyk wezwie do uzupełniania braków.

Z perspektywy syndyka, a także pełnomocnika dłużników, często obserwuję sytuacje, w których wierzyciele zachowują całkowitą bierność w powyższym zakresie. Dla syndyka i samego upadłego nie jest to większy problem. Ten pierwszy będzie miał mniej pracy, a drugi, jeśli wskazał wszystkich wierzycieli we wniosku, to może być pewien tego, że wierzyciel będzie objęty prowadzonym postępowaniem upadłościowym.

W niektórych sytuacjach tracą jednak na tym sami wierzyciele. Prawo upadłościowe poniekąd faworyzuje wierzycieli aktywnych. Ich aktywność wyrażona jest choćby zgłoszeniem swojej wierzytelności. Jeśli wierzyciel zaniecha tę czynność, to zostanie pominięty przy wykonywaniu planu podziału przez syndyka.

Plan podziału jest dokonywany po spieniężeniu majątku upadłego. Uzyskane w ten sposób środki trafiają do masy upadłości, aby później zostać "rozparcelowane" pomiędzy wierzycieli.

Z punktu widzenia wierzyciela niezgłoszenie wierzytelności może być logicznym posunięciem, gdy ma on pewność, iż upadły nie ma i nie będzie mieć żadnego majątku.

Istnieją jednak pewne wierzytelności, które zostaną ujęte w spisie nawet wtedy, gdy wierzyciel sam jej nie zgłosi. Przykładem będzie może być m.in. wierzytelność hipoteczna.

Wierzyciel a zakończenie upadłości konsumenckiej

Wierzyciele w upadłości konsumenckiej posiadają możliwości "bombardowania" postanowień kończących, jeśli nie zgadzają się z ich treścią.

Celem przypomnienia. Upadłość konsumencka może zakończyć się:

• automatycznym oddłużeniem;
• poprzez warunkowe oddłużenie;
• na skutek wykonania planu spłaty wierzycieli;
• w wyniku odmowy ustanowienia planu spłaty wierzycieli i umorzenia zobowiązań.

Ostatni wariant jest niewątpliwie tym, który z punktu widzenia wierzycieli jest najbardziej pożądanym. Skupiając się jednak na pozostałych. W każdym z wymienionych przypadków wierzyciele posiadają prawo do wniesienia zażalenia. W przypadku warunkowego oddłużenia, gdzie sąd "daje" jeszcze upadłemu 5 lat na to, aby mógł on odzyskać zdolność płatniczą, wierzyciele mogą dodatkowo wnieść o ustanowienie planu spłaty.