Warunkowe umorzenie zobowiązań w upadłości konsumenckiej stanowi jedną z form zakończenia postępowania upadłościowego. Występuje obok odmowy oddłużenia, automatycznego oddłużenia, a także ustanowienia planu spłaty wierzycieli i oddłużenia w pozostałym zakresie. Co należy wiedzieć o warunkowym oddłużeniu w ramach upadłości konsumenckiej?
Przesłanki warunkowego umorzenia zobowiązań
Zasadniczo upadły powinien spełnić dwie przesłanki, które wpływają na decyzję sądu o ustaleniu warunkowego oddłużenia w ramach upadłości konsumenckiej.
Po pierwsze, wobec upadłego winna występować niezdolność do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli. Okoliczność ta powinna wynikać z osobistej sytuacji upadłego. Przykładem może być m.in. stan zdrowia uniemożliwiający podjęcie zatrudnienia.
Po drugie, przeszkoda w wykonywaniu planu spłaty nie może mieć charakteru trwałego, a jedynie czasowy. W przypadku niezdolności do spłaty o charakterze trwałym upadły winien się kwalifikować do automatycznego oddłużenia w ramach postępowania upadłościowego. Co za tym idzie, warunkowe umorzenie zobowiązań w upadłości ma ścisły związek z przemijającą przeszkodą do wykonywania planu spłaty wierzycieli.
Na czym polega warunkowe umorzenie?
Prawomocne postanowienie sądu o warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego w praktyce oznacza, że przez okres kolejnych pięciu lat upadły będzie podlegał weryfikacji, czy jego sytuacja zawodowa ulega polepszeniu i występują podstawy do ustanowienia planu spłaty wierzycieli.
Sprawdź na czym polega plan spłaty wierzycieli!
Jeśli upadły wciąż będzie pozostawał bez możliwości dokonywania jakichkolwiek spłat, to po upływie pięciu lat dochodzi do całkowitego oddłużenia. Umorzeniu podlegają zatem wszystkie zobowiązania pieniężne, które powstały przed dniem ogłoszenia upadłości za wyjątkiem:
a) alimentów;
b) odszkodowania na osobie;
c) kary grzywny bądź innej zasądzonej przez sąd karny;
d) wierzytelności celowo przez upadłego pominiętej w treści wniosku o upadłość.
W momencie ustania niezdolności do płatności, wobec upadłego może zostać ustanowiony odpowiednio plan spłaty wierzycieli.
Kiedy sąd może ustanowić plan spłaty wierzycieli, jeśli upadły był warunkowo oddłużony?
Sąd może ustanowić plan spłaty wierzycieli, jeżeli:
a) w okresie wspomnianych już pięciu lat ustała przeszkoda do dokonywania spłat (np. upadły odzyskał zdrowie, które umożliwia mu podjęcie zatrudnienia);
b) wierzyciel lub upadły złoży wniosek o ustanowienie planu spłaty wierzycieli.
Co jest istotne, obie okoliczności muszą wystąpić łącznie. Samo ustanie przeszkody nie powoduje automatycznie ustanowienia planu spłaty. Niezbędna w tym zakresie jest również aktywność ze strony upadłego lub wierzycieli.
Dlaczego upadły miałby złożyć wniosek o ustalenie planu spłaty, jeśli został warunkowo oddłużony?
Z pozoru mogłoby się wydawać, że uprawnienie w postaci złożenia wniosku o ustalenie planu spłaty przez upadłego w momencie odzyskania zdolności płatniczej jest nieco absurdalne. Patrząc jednak przez pryzmat czasu trwania warunkowego umorzenia zobowiązań (pięć lat), wcześniejsze wystąpienie z wnioskiem o plan spłaty może jednak znacznie skrócić całą procedurę. Należy bowiem mieć na uwadze, że również wierzyciele posiadają tego typu inicjatywę i mogą taki wniosek złożyć przed niedługo przed upływem okresu pięciu lat. Jeśli sąd ustali, iż upadły może wykonywać plan spłaty wierzycieli, to będzie on trwał kolejne trzy lata.
Jeśli zatem upadły chciałby skrócić okres trwania procedury upadłościowej i rzeczywiście poprawił, nawet nieznacznie, ale w stopniu wystarczającym, swoją sytuację finansową na tyle, że może dokonywać spłat, to złożenie takiego wniosku jest rozwiązaniem trafnym.
Autor artykułu:
Filip Kozik – syndyk i doradca restrukturyzacyjny, specjalizujący się w sprawach na gruncie prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego.