Działalność gospodarcza a upadłość konsumencka. Temat będący przedmiotem licznych dysput i rozbieżności w doktrynie. Część osób związanych z nauką prawa stała na stanowisku, iż działalność gospodarcza w trakcie upadłości konsumenckiej jest niemożliwa. Jest to przecież postępowanie upadłościowe prowadzone wobec osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej. Pozostali uważali, że przecież przepisy ustawy tego nie zabraniają. Z kolei ewentualny dochód będzie stanowił wpływ do masy upadłości. Wydaje się, że jest to problem odosobniony. W rzeczywistości regularnie spotykam się z dłużnikami, którzy chcą ogłosić upadłość konsumencką i pytają o kwestie prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej. Co więcej, w jednym z postępowań, w których pełnię funkcję syndyka, upadły zarejestrował działalność gospodarczą niespełna ponad miesiąc temu. Skąd biorą się kolejne wątpliwości związane z działalnością gospodarczą i upadłością konsumencką oraz co postanowił w tym zakresie Sąd Okręgowy w Szczecinie? Tego dowiecie się Państwo z poniższego artykułu.
Upadłość konsumencka a działalność gospodarcza. Skąd wątpliwości?
W ustawie Prawo upadłościowe uregulowano odrębnie procedurę przewidzianą dla przedsiębiorców i konsumentów. Warunkiem skorzystania z tej drugiej jest status osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej. Oznacza to zatem, że dłużnik składający wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej nie może prowadzić jednoosobowej działalności gospodarczej, ani być wspólnikiem w spółce osobowej.
W naszej dotychczasowej praktyce spotkaliśmy się z sytuacją, w której dłużnik wyrejestrował działalność gospodarczą przed złożeniem wniosku o upadłość konsumencką i otrzymał stosowne zaświadczenie. Sąd zwołał rozprawę i w jej trakcie oświadczył, że dzień wcześniej sprawdzał CEIDG pod kątem statusu dłużnika. Okazało się, że działalność gospodarcza wciąż widniała w rejestrze. Na skutek błędu urzędnika doszło do powstania urzędniczego "bubla", który uniemożliwił dłużnikowi uzyskanie postanowienia o upadłości. Dopełnienie formalności w CEIDG i ponownie złożony wniosek okazał się już skuteczny.
Kolejnym elementem postępowania, który sugeruje iż działalność gospodarcza na tym etapie postępowania jest niedopuszczalna to moment wydania postanowienia o upadłości przez sąd. W orzeczeniu wskazuje się, iż sąd postanowił "ogłosić upadłość obejmującą likwidację majątku dłużnika Jana Kowalskiego (dane osobowe dłużnika), jako osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej".
Inną sprawą jest to, że upadłość konsumencka, jak sama nazwa wskazuje, dotyczy konsumentów...
Upadłość konsumencka a komornik
Sprawdź co jest korzystniejsze z punktu widzenia dłużnika. Ogłoszenie upadłości konsumenckiej, czy komornik?
Działalność gospodarcza w trakcie upadłości konsumenckiej. Postanowienie SO w Szczecinie
Działalność gospodarcza w upadłości konsumenckiej nie budziła większych wątpliwości na etapie wykonywania planu spłaty wierzycieli przez upadłego. Z punktu widzenia wszystkich uczestników postępowania (głównie upadłego i wierzycieli) korzystniejsze jest prowadzenie własnego biznesu dającego możliwość wykonywania planu, aniżeli rejestracja w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna.
Problematyczna była jednak kwestia działalności, gdy upadły był w trakcie postępowania upadłościowego właściwego. Z oceną takiej sytuacji mierzył się Sąd Okręgowy w Szczecinie. Syndyk wniósł bowiem o umorzenie postępowania upadłościowego, ponieważ upadły zarejestrował działalność gospodarczą. Na skutek umorzenia postępowania upadły wniósł zażalenie zarzucając Sądowi Rejonowemu w Gorzowie Wielkopolskim m.in. błędną wykładnię art. 491(1) PU, który przyjął że rozpoczęcie prowadzenia działalności wyklucza możliwość prowadzenia upadłości konsumenckiej.
SO w Szczecinie wskazał m.in., że "(...) swoboda działalności gospodarczej jest jedną z wolności gwarantowanych każdemu już w przepisach Konstytucji RP (art. 20 Konstytucji RP), a ograniczenie swobody działalności gospodarczej może nastąpić wyłącznie w drodze ustawy i to z uwagi na ważny interes publiczny (art. 22 Konstytucji RP)".
Osoby które chcą bliżej poznać pełną treść postanowienia odsyłam do wyszukiwarki używając poniższych danych: postanowienie Sądu Okręgowego w Szczecinie z 9 stycznia 2019 r., sygn. Akt VIII Gz 215/18.
Potrzebujesz pomocy w upadłości?
Skontaktuj się z nami telefonicznie: 58 380 26 56 lub kliknij w kontakt!
Autor artykułu:
Filip Kozik – syndyk i doradca restrukturyzacyjny, specjalizujący się w sprawach na gruncie prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego.