Upadłość spółki jawnej i jej wspólnika

Upadłość a spółka jawna – podstawowe informacje.

Zdolność upadłościowa wspólników spółki osobowej oraz samej spółki jawnej

Upadłość spółki jawnej i zdolność upadłościowa wspólników spółki osobowej – czyli jak postępować w przypadku niewypłacalności spółki jawnej lub innych spółek osobowych (np. komandytowej lub komandytowo-akcyjnej), a także samych wspólników tych spółek?

Wyjaśnienie powyższych kwestii należy zacząć od określenia czym jest zdolność upadłościowa. Niewątpliwie jest to atrybut, który umożliwia wybranym podmiotom prowadzenie postępowania upadłościowego. Jeżeli podmiot nie posiadający zdolności upadłościowej złoży wniosek o ogłoszenie upadłości, to z pewnością wniosek ten zostanie oddalony.

Art. 5 ustawy prawo upadłościowe wskazuje na podmioty, które mogą ogłosić upadłość na tzw. zasadach ogólnych i są to:

  • przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy kodeks cywilny (np. przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, spółka jawna lub spółka z ograniczoną odpowiedzialnością), jeżeli ustawa nie stanowi inaczej;
  • spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne nieprowadzące działalności gospodarczej;
  • wspólnicy osobowych spółek handlowych, ponoszący odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem (wspólnicy spółki jawnej, komplementariusz w spółce komandytowej i komandytowo-akcyjnej);
  • wspólnicy spółki partnerskiej.

Zatem zdolność upadłościową posiada zarówno wspólnik spółki jawnej (nie posiadający statusu przedsiębiorcy, przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego jest spółka jawna), a także sama spółka jawna.

W związku z powyższym należy dokonać pewnego rozgraniczenia i można wyróżnić trzy schematy powiązane z upadłością wspólników i spółki jawnej:

  • upadłość spółki jawnej;
  • upadłość wspólników spółki jawnej;
  • upadłość byłego wspólnika spółki jawnej na zasadach przewidzianych dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej (tzw. upadłość konsumencka).

Upadłość spółki jawnej

W przypadku powstania stanu niewypłacalności względem spółki jawnej osoby ją reprezentujące winny złożyć wniosek o upadłość spółki w terminie 30 dni.

Niewypłacalność spółki jawnej może powstać na dwa różne sposoby – na skutek utraty płynności finansowej (utrata zdolności do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych) lub na skutek nadmiernego zadłużenia (wysokość zobowiązań przekracza wartość majątku i stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający 24 miesiące).

Po złożeniu wniosku o upadłość spółki jawnej sąd może ustalić, że spółka nie posiada wystarczającego majątku na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego i zaspokojenie wierzycieli, a następnie taki wniosek oddalić. Warto również dodać, że na skutek postępowania upadłościowego spółki jawnej do masy upadłościowej wchodzi jedynie majątek tejże spółki.

Ogłoszenie upadłości spółki jawnej nie oznacza wcale upadłości wspólnika spółki jawnej. Niewypłacalność spółki i wspólnika wiąże się z indywidualnym podejściem do ustalenia powstałych terminów zapłaty, ponieważ wierzyciele mogą żądać zapłaty od spółki, a nie od wspólnika.

Potrzebujesz pomocy?

Skontaktuj się z nami 58 380 26 56 lub kliknij w "kontakt"!

Upadłość wspólnika spółki jawnej

Wielce prawdopodobna jest sytuacja, w której spółka jawna zachowuje płynność finansową i pozostaje wypłacalna, a jeden ze wspólników staje się niewypłacalny na skutek zobowiązań prywatnych. Mimo prywatnego charakteru zobowiązań, wspólnik ten zobowiązany jest do składania wniosku o upadłość na tych samych zasadach co niewypłacalni przedsiębiorcy.

Kolejna, hipotetyczna sytuacja ma związek z tzw. odpowiedzialnością subsydiarną wspólników spółki jawnej. Oznacza ona, że wierzyciel może się zaspokoić z majątku osobistego wspólnika spółki jawnej w przypadku stwierdzenia bezskuteczności egzekucji z majątku spółki.

Odpowiedzialność ta będzie miała znaczenie np. w momencie ukończenia postępowania upadłościowego spółki jawnej, w wyniku którego nie dojdzie do pełnego zaspokojenia wierzycieli. Wtedy posiadają oni możliwość zaspokojenia się z majątku osobistego wspólnika spółki jawnej i mogą złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości tego wspólnika w ciągu roku od dnia wykreślenia spółki z Krajowego Rejestru Sądowego. Upadłość wszczęta na wniosek wierzyciela toczy się według przepisów tzw. upadłości konsumenckiej, aczkolwiek ma ona charakter hybrydalny – właściwe są przepisy dot. upadłości konsumenckiej, ale występują ograniczenia wynikające z postępowania upadłościowego przedsiębiorców.

Upadłość konsumencka byłego wspólnika spójki jawnej

Jeżeli wspólnik spółki jawnej utraci tenże status na skutek:

  • wykreślenia spółki z rejestru;
  • wystąpienia ze spółki;
  • zbycia praw i obowiązków zgodnie z art. 10 kodeksu spółek handlowych,

to posiada zdolność w zakresie upadłości konsumenckiej, czyli upadłości osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.

Szersza analiza postępowania upadłościowego osoby fizycznej nie jest w tym momencie konieczna, ponieważ temat ten jest obszernie zaprezentowany na blogu. Warto jednak wspomnieć, że upadłość konsumencka jest niewątpliwie najkorzystniejszą z punktu widzenia dłużnika procedurą regulowaną przez ustawę prawo upadłościowe. Wśród jej zalet możemy wymienić m.in.:

  • możliwość całkowitego oddłużenia;
  • brak obligatoryjności planu spłaty wierzycieli;
  • przywilej mieszkaniowy wynikający z utraty nieruchomości faktycznie zamieszkiwanej.

Kwestią, którą sąd na pewno podda analizie, w kontekście składania wniosku o upadłość konsumencką, jest terminowość wniosku o upadłość spółki jawnej złożonego przez niewypłacalnego, byłego wspólnika tej spółki (w przypadku, gdy długi pochodzą z uprzednio prowadzonej spółki).

Jesteś dłużnikiem i szukasz pomocy?

Sprawdź jak pomagamy lub zadzwoń: 58 380 26 56!

Filip Kozik miniatura

Autor artykułu:

Filip Kozik – syndyk i doradca restrukturyzacyjny, specjalizujący się w sprawach na gruncie prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego.

Szukasz rozwiązania? Skontaktuj się z nami!