Układ konsumencki został wprowadzony do ustawy Prawo upadłościowe na skutek ostatniej nowelizacji. Docelowo, postępowanie o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej zostało ujęte w tytule VI wspomnianej już ustawy. Pewien stopień skomplikowania sprawy na gruncie tychże przepisów może wynikać z licznych odesłań, np. do postępowania upadłościowego na zasadach ogólnych, czy postępowań restrukturyzacyjnych. Niemniej, celem zawarcia układu konsumenckiego jest uniknięcie ogłoszenia upadłości w przypadkach, gdy nie jest to konieczne.
Kto może skorzystać z układu konsumenckiego i jakie warunki musi spełnić?
Postępowanie adresowane jest do konsumentów, czyli osób, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Dla przedsiębiorców są przewidziane inne rozwiązania mające na celu zapobiegać upadłości, np. restrukturyzacja firmy. Zdolność upadłościową pod kątem układu konsumenckiego mają m.in. byli przedsiębiorcy, czy byli wspólnicy spółek osobowych. Status konsumenta jest zatem pierwszym kryterium.
Konsument musi spełniać przesłankę przedmiotową w postaci stanu niewypłacalności, aby sąd mógł wszcząć procedurę. Przez niewypłacalność należy rozumieć sytuację, w której dłużnik utracił zdolność do spłaty wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Samo zaprzestanie (np. celowe) spłat jeszcze nie umożliwia przeprocesowania wniosku. Istotna jest zatem niemożność do regulowania zobowiązań.
Układ konsumencki będzie możliwy w odniesieniu do dłużnika, który ma co najmniej dwóch wierzycieli. Jest to pewna różnica między tym postępowaniem, a upadłością konsumencką. Ogłoszenie upadłości jest zatem możliwe, gdy dłużnik posiada nawet jednego wierzyciela.
Kolejną kwestią, którą sąd bierze pod rozwagę rozpoznając wniosek jest zdolność do pokrycia kosztów postępowania oraz możliwość zawarcia układu i jego wykonania. Przesłanka ta ma istotne znaczenie, ponieważ zawarcie układu i jego wykonanie będzie wiązało się ze spłatą części zobowiązań. Procedowanie tego typu sprawy mijałoby się z sensem, jeśli jego uczestnik nie ma żadnych możliwości zarobkowych.
Potrzebujesz pomocy?
Skontaktuj się z nami 58 380 26 56 lub kliknij w "kontakt"!
Jak rozpocząć układ konsumencki?
Postępowanie inicjowane jest w ten sam sposób jak upadłość konsumencka, czyli poprzez złożenie wniosku do sądu rejonowego, w którym znajduje się wydział gospodarczy ds. upadłościowych.
Postępowanie w przedmiocie otwarcia układu konsumenckiego może być wszczęte, gdy wniosek zostanie złożony przez samego dłużnika. Nie ma zatem możliwości, w przeciwieństwie do upadłości konsumenckiej w określonych przypadkach, aby to wierzyciel wystąpił z inicjatywą. Należy jednak pamiętać, że sąd może skierować dłużnika, który złożył wniosek o upadłość konsumencką, do postępowania o zawarcie układu. Chyba, że dłużnik złożył stosowne oświadczenie, że nie wyraża na to zgody.
Jak przygotować wniosek?
Wniosek o otwarcie postępowania o układ konsumencki składa się na tzw. formularzu urzędowym. Jego wzór jest określony przez Ministra Sprawiedliwości w ramach wydanego rozporządzenia. Powinien on odpowiadać warunkom formalnym w tym samym zakresie co wniosek o ogłoszenie upadłości. Dodatkowym elementem wniosku będą wstępne propozycje układowe.
Propozycje układowe określają sposób restrukturyzacji zobowiązań i określenie nowych praw oraz obowiązków dłużnika względem wierzycieli. W ramach propozycji układowych dłużnik może domagać się m.in. umorzenia części zobowiązań, karencji w spłatach, czy rozłożenia długu na raty.
Wraz ze złożonym wnioskiem o otwarcie układu konsumenckiego istotne jest uregulowanie zaliczki na wydatki postępowania.
Jesteś dłużnikiem i szukasz pomocy?
Sprawdź jak pomagamy lub zadzwoń: 58 380 26 56!
Otwarcie postępowania o zawarcie układu i co dalej?
W momencie uwzględnienia wniosku o otwarcie postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli sąd wyznacza osobę posiadającą licencję doradcy restrukturyzacyjnego do pełnienia funkcji nadzorcy sądowego. Jego rolą będzie czuwanie nad przebiegiem postępowania, m.in. pod kątem wykonania układu. Następnie, nadzorca ten w porozumieniu z dłużnikiem przygotowuje:
- propozycje układowe;
- spis wierzytelności;
- spis wierzytelności spornych;
- zwołuje zgromadzenie wierzycieli w celu głosowania nad układem.
Zgromadzenie nie może się odbyć później niż trzy miesiące od dnia otwarcia postępowania przez sąd. W przypadku, gdy wierzyciele opowiedzą się za przyjęciem układu, a więc wyrażą aprobatę dla przedstawionych propozycji restrukturyzacji długów dłużnika, kolejnym etapem będzie ich wykonanie. Co do zasady, okres trwania układu nie może przekraczać pięciu lat.
Korzyści układu konsumenckiego
Analizując układ konsumencki pod kątem korzyści można wyszczególnić jego następujące walory:
- dłużnik unika ogłoszenia upadłości. Nie posiada statusu "upadłego";
- dłużnik reguluje swoje zobowiązania na nowych, korzystniejszych warunkach;
- postępowanie winno przebiegać stosunkowo szybko;
- dłużnik może zachować majątek, który nie będzie spieniężany przez syndyka.
Autor artykułu:
Filip Kozik – syndyk i doradca restrukturyzacyjny, specjalizujący się w sprawach na gruncie prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego.