Skutki upadłości konsumenckiej a majątek dłużnika. Powstanie masy upadłości
Skutkiem ogłoszenia upadłości konsumenckiej jest to, że majątek upadłego staje się masą upadłości, która docelowo służy likwidacji i zaspokojeniu wierzycieli. Upadły traci możliwość samodzielnego rozporządzania mieniem, a prawo to przysługuje syndykowi. Tym samym, ewentualna darowizna nieruchomości będzie bezskuteczna.
Upadły jest zobowiązany wskazać i wydać syndykowi cały swój majątek, a także dokumenty, które owego majątku dotyczą. W toku postępowania obowiązany jest on udzielać sędziemu-komisarzowi i syndykowi wszelkich potrzebnych wyjaśnień dotyczących swojego majątku.
Należy również mieć na uwadze fakt, iż majątek wspólny małżonków również wchodzi do masy upadłości, gdy jeden z nich ogłosi upadłość.
Co wchodzi do masy upadłości ?
W skład masy upadłości wchodzi majątek należący do upadłego w dniu ogłoszenia upadłości oraz nabyty w toku postępowania upadłościowego.
Należy zatem przyjąć, że posiadane w dniu ogłoszenia upadłości mieszkanie, pojazdy mechaniczne, czy środki zgromadzone na rachunkach bankowych zostaną zajęte przez syndyka.
W skład masy upadłości wchodzi wszystko co ma charakter majątkowy i może posłużyć zaspokojeniu wierzycieli niezależnie od podstawy nabycia. Dlatego też, jeżeli upadły w toku postępowania upadłościowego np. odziedziczy, czy otrzyma w formie darowizny nieruchomość, to musi się liczyć z włączeniem tego mienia do masy upadłości.
Reasumując, masę upadłości stanowią nieruchomości, ruchomości, wierzytelności i prawa majątkowe (np. udziały w spółce), a także prawa niezbywalne, o ile wiążą się one z jakąkolwiek korzyścią majątkową (np. użytkowanie).
Jeżeli powstają wątpliwości co do tego, które z przedmiotów należących do upadłego wchodzą w skład masy upadłości, to rozstrzyga je sędzia-komisarz na wniosek upadłego lub syndyka.
Potrzebujesz pomocy?
Skontaktuj się z nami 58 380 26 56 lub kliknij w "kontakt"!
Jaki majątek nie wchodzi do masy upadłości ?
Czego nie może zająć syndyk
Do masy upadłości nie wchodzi i nie podlega zajęciu przez syndyka:
- majątek osobisty współmałżonka. Majątek wspólny małżonków wchodzi do masy upadłości;
- wynagrodzenie za pracę upadłego w części niepodlegającej zajęciu. Przyjmuje się, że jest to kwota stanowiąca połowę wynagrodzenia upadłego, nie mniej niż minimalne wynagrodzenie za pracę.
- kwota uzyskana z tytułu realizacji zastawu rejestrowego lub hipoteki, jeżeli upadły pełnił funkcję administratora zastawu lub hipoteki, w części przypadającej zgodnie z umową powołującą administratora pozostałym wierzycielom.
- mienie, które jest wyłączone od egzekucji według kodeksu postępowania cywilnego, tj.:
- przedmioty urządzenia domowego, pościel, bielizna i ubranie codzienne, niezbędne dla dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny, a także ubranie niezbędne do pełnienia służby lub wykonywania zawodu;
- zapasy żywności i opału niezbędne dla dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny na okres jednego miesiąca;
- jedna krowa lub dwie kozy albo trzy owce potrzebne do wyżywienia dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny wraz z zapasem paszy i ściółki do najbliższych zbiorów;
- narzędzia i inne przedmioty niezbędne do osobistej pracy zarobkowej dłużnika oraz surowce niezbędne dla niego do produkcji na okres jednego tygodnia, z wyłączeniem jednak pojazdów mechanicznych;
- u dłużnika pobierającego periodyczną stałą płacę – pieniądze w kwocie, która odpowiada nie podlegającej egzekucji części płacy za czas do najbliższego terminu wypłaty, a u dłużnika nie otrzymującego stałej płacy – pieniądze niezbędne dla niego i jego rodziny na utrzymanie przez dwa tygodnie;
- przedmioty niezbędne do nauki, papiery osobiste, odznaczenia i przedmioty służące do wykonywania praktyk religijnych oraz przedmioty codziennego użytku, które mogą być sprzedane tylko znacznie poniżej ich wartości, a dla dłużnika mają znaczną wartość użytkową;
- produkty lecznicze niezbędne do funkcjonowania podmiotu leczniczego przez okres trzech miesięcy oraz niezbędne do jego funkcjonowania wyroby medyczne;
- przedmioty niezbędne ze względu na niepełnosprawność dłużnika lub członków jego rodziny.
- ponadto, do masy upadłości nie zalicza się:
- sum i świadczeń w naturze wyasygnowanych na pokrycie wydatków lub wyjazdów w sprawach służbowych;
- sum przyznanych przez Skarb Państwa na specjalne cele (w szczególności stypendia, wsparcia), chyba że wierzytelność egzekwowana powstała w związku z urzeczywistnieniem tych celów albo z tytułu obowiązku alimentacyjnego;
- świadczeń z ubezpieczeń osobowych oraz odszkodowań z ubezpieczeń majątkowych, w granicach określonych w drodze rozporządzenia przez Ministrów Finansów i Sprawiedliwości.
Jeśli małżonek upadłego prowadzi działalność gospodarczą, to skutki upadłości konsumenckiej współmałżonka nie będą włączały do masy przedmiotów służących przedsiębiorcy do prowadzenia firmy. Wyjątkiem są składniki majątkowe nabyte do wspólnoty majątkowej w ciągu 2 lat przed dniem złożenia wniosku.
Dodatkowo, do masy upadłości nie wchodzą również aktywa, które do niego nie należą.
Jesteś dłużnikiem i szukasz pomocy?
Sprawdź jak pomagamy lub zadzwoń: 58 380 26 56!
Czy upadłość konsumencka wiąże się z utratą wszystkiego co niezbędne do życia?
Ustawodawca nie pozostał obojętny wobec sytuacji, w których upadły mógłby zostać pozbawiony ruchomości z negatywnym skutkiem dla jego codziennego funkcjonowania. Przykładem będzie auto, którym upadły dojeżdża kilkadziesiąt kilometrów do lekarza. Z uwagi na niepełnosprawność upadłego nie jest możliwe korzystanie z komunikacji miejskiej. Z kolei likwidacja auta przez syndyka wpływałaby na niemożność kontynuowania leczenia.
Co w takiej sytuacji może zrobić upadły? Wyjściem będzie złożenie wniosku o wyłączenie mienia z masy upadłości. Składając tego typu wniosek należy wskazać wszystkie okoliczności uzasadniające wyłączenie konkretnego składnika majątkowego. Dodatkowo, należy je podeprzeć konkretnymi dowodami. W wyżej przywołanym przypadku wniosek został podparty dokumentacją medyczną. Co do zasady, sąd ma 1 miesiąc na rozpoznanie wniosku.
Masa upadłości w upadłości konsumenckiej.
Podsumowanie
Biorąc pod uwagę charakter postępowania upadłościowego osoby fizycznej, upadły nie jest pozostawiony na pastwę losu i syndyka.
Mimo utraty posiadanego majątku, może liczyć na pewną ochronę w toku całej procedury. Należy tu wymienić m.in.
- możliwość przyznania środków na inny lokal mieszkalny w przypadku spieniężenia nieruchomości;
- wynagrodzenie wolne od zajęcia na tych samych zasadach co w postępowaniu egzekucyjnym;
- brak możliwości prowadzenia windykacji, czy postępowania komorniczego przez wierzycieli.
Co więcej, jeżeli dłużnik nie zdecyduje się na ogłoszenie upadłości konsumenckiej, to posiadany majątek również może utracić na skutek działań komornika. W takiej sytuacji nie może jednak liczyć na oddłużenie, które w toku postępowania egzekucyjnego nie następuje.
Autor artykułu:
Filip Kozik – syndyk i doradca restrukturyzacyjny, specjalizujący się w sprawach na gruncie prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego.